جدیدترین دادههای رسمی آماری کشور حکایت از تداوم صدرنشینی بازار مسکن در میان بازارهای مالی کشوردارد. براین اساس باوجود کاهش ماهیانه 2 درصدی قیمت مسکن در آذر ماه و کاهش شدید تعداد معاملات در شهر تهران که نماگری بر کل کشور محسوب می شود، در مقطع زمانی 9 ماهه اخیر مسکن کماکان با بازدهی 13.4 درصدی حائز رتبه اول سوددهی در میان بازارهای مالی کشور است. چه آنکه بازده بازار بورس با 12.7 درصد، دلار4.3 درصد و سکه منفی 6 درصد در مدت یاد شده بوده است.
در حالی که شاهد برخی اظهارنظرها در مورد کاهش چشمگیر قیمت مسکن توسط برخی افراد و یا حتی مقامات مربوطه در ماههای اخیر هستیم اما با اعلام داده های جدید توسط مرکز آمار از شاخص قیمت و تورم مسکن تهران که نمادی از وضعیت تورم و شاخص قیمت کشوراست، اطلاعات مهمی از این بازار که نقش بسیار بزرگی بر سایر شاخص ها و داده های اقتصادی کشوردارد دریافت می شود.
درحالی که خرید خانه برای اکثر متقاضیان مصرفی ساختمان تبدیل به رویایی دست نیافتنی شده،شاهد وجود اختلاف در سطوح بالای سیاستگزاری و تصمیم گیری اقتصاد مسکن کشور هستیم.
مسکن به عنوان تولید نهایی زنجیرهی عظیم صنعت کشور شناخته میشود.این یعنی بسیاری از بخشهای مهم صنعت کشور در موضوع مسکن دخالت دارند، ازاین رو اوضاع و احوال بازار مسکن کشور نشانگری مهم از شرایط و احوال صنعت و نهایتا اقتصاد کشور خواهد بود.
بررسیهای میدانی بازار مسکن همچنین گزارش اخیر بانک مرکزی نشان می دهد که شاهد رشد بالای قیمت اجاره هستیم.به گونه ای که درآستانه فصل جابجاییها قرار داریم اما بررسیها از سبقت گرفتن تورم اجاره از تورم خرید و فروش مسکن حکایت دارد. اتفاقی که باید چون زنگ هشداری جدی از سوی متولیان امر در نظر گرفته شود.
در حالیکه تا لحظه نگارش این یادداشت آمریکا هنوز پاسخی به پیشنهادت برجامی ایران نداده است،اما بیشتر گمانه زنی ها از قریب الوقوع بودن احیای برجام حکایت دارد.در حالی که بازارهایی چون ارز،طلا،خودرو و بورس از چند روز پیش متاثر از سیگنالهای نزدیک بودن احیای برجام، واکنش نشان داده اند و شاهد ریزش قیمت ها در این بازار ها هستیم، اما بنابر ویژگی ها و ماهیت بازار مسکن، شاهد تغییرات محسوس در نرخ هایش نیستیم که این به همان علت که گفته شده و بنا بر ویژگی های خاص این بازار است که دیرتر از بازارهای ذکر شده واکنش نشان می دهد.
با درنظر گرفتن شرایط کنونی حاکم بر بازار مسکن وآگاهی از وضعیت کنونی بازار بورس این سوال در ذهن بسیاری از افراد جامعه ایجاد شده است که ریزش شدید قیمت هایی که در بورس شاهد آن هستیم آیا در انتظار بازار مسکن هم هست؟
با بررسی اجمالی فرازوفرودهای بازار مسکن از سال 96 بدین سو متوجه میشویم که هر یک از بازیگران این عرصه با توجه به شرایط بازار تغییراتی در وضعیت خود را شاهدند. در این اوضاعواحوال کنونی بازار و رشد شدید قیمتها دو تن از بازیگران یا از بازار بهطور کامل خارجشدهاند یا سهم بسیار ناچیزی در آن دارند که یکم خانه اولیها هستند و دومی نیز سایر متقاضیان مصرفی میباشند. این دو گروه با توجه به فاصله گرفتن زیاد تمکن مالیشان از قیمتها تقریباً نقشی در بازار ندارند چه آنکه به علت فاصله گرفتن حقوقها و دستمزد که مبنای اصلی توان مالیشان هست همچنین کاتالیزور کمکیشان بنام وام مسکن با میزان بهای واحد مسکونی فاصلهای روزافزون به خود گرفته است.گروه دیگر موردبررسی سازندگان مسکن هستند. این گروه که منبع اصلی انگیزهشان به خانهسازی سود آنها از این امر است که ناشی از برآیند عددی هزینههای ساختوساز از قیمت فروش است هم ملاحظه میشود، اگرچه نقش مهمی در بازار مسکن دارند اما به علت رشد فزاینده قیمت نهادههای ساختمانی بهویژه آنها که وابستگی بالاتری به نرخ ارز دارند و باوجود تورم شدید ناشی از جهش نرخ ارز شاهد کاسته شدن میزان سود واقعی این دسته از فعالان بازار مسکن هستیم، چه آنکه در شرایط این رشد شدید قیمت نهادهها به علت کاهش قدرت خرید مصرفکنندگان واحدهای مسکونی امکان افزایش متناسب را از سازندگان سلب کرده است.
گویی برخی از نمایند گان مجلس شورای اسلامی به همراه عده ای از مقامات دولت، دررقابتی نانوشته برای تشدید کردن اوضاع نابسامان اقتصادی کشور تمام قد در تلاشند.